ایمان گودرزی؛ زمان موعود برای فیفا فرا رسیده و اولین دوره جام جهانی باشگاه‌ها با حضور ۳۲تیم از بامداد امروز در امریکا آغاز شده است؛ جایی که برای نخستین بار به‌زعم فیفا، بهترین باشگاه‌های فوتبال جهان در قاره‌های مختلف به‌مصاف هم می‌روند اما سؤال واقعی اینجاست که آیا این مسابقات، به اندازه ادعای فیفا اهمیت دارد یا همچنان باید لیگ قهرمانان اروپا را مهم‌ترین رقابت باشگاهی فوتبال در جهان در نظر گرفت؟ به نظر می‌رسد که حداقل برای دوره نخست با وجود تبلیغات گسترده فیفا و سرمایه‌ای که این نهاد برای این مسابقات در نظر گرفته است، جام جهانی باشگاه‌ها نتوانسته بخش بزرگی از هواداران فوتبال، بویژه هواداران تیم‌های غایب در این مسابقات را درگیر خود کند. از سویی دیگر فشردگی برنامه بازی‌های تیم‌های ملی و باشگاهی و خستگی بازیکنان در پایان یک فصل پرفشار، باعث می‌شود تا برخی تیم‌های مطرح اروپایی به این مسابقات به چشم یک رقابت تدارکاتی نگاه کنند. با این حال این رقابت‌ها فرصت خوبی برای تیم‌های ناموفق فصل گذشته فوتبال اروپا از جمله رئال، یوونتوس، دورتموند و اتلتیکومادرید برای کسب یک جام معتبر خواهد بود و از طرفی، باشگاه‌های دیگر قاره‌ها نیز می‌توانند با درخشش در جام جهانی باشگاه‌ها، اتفاقی نو در تاریخ باشگاه خود را رقم بزنند. قرار بود اولین دوره جام جهانی باشگاه‌ها در سال ۲۰۲۱ در چین برگزار شود، اما همه‌گیری ویروس کرونا این مسابقات را به تعویق انداخت. با آغاز این رقابت‌ها، تورنمنت سالانه‌ای که پیش از این با عنوان جام باشگاه‌های جهان شناخته می‌شد، بار دیگر به نام جام بین قاره‌ای شناخته می‌شود. فیفا سهمیه تیم‌ها را به این شکل تقسیم کرده است: اروپا (۱۲تیم)، امریکای جنوبی (۶تیم)، امریکای شمالی، مرکزی و کارائیب (۴تیم)، آسیا (۴تیم)، آفریقا (۴تیم)، اقیانوسیه (یک‌تیم) و یک سهمیه برای کشور میزبان. برای پر کردن این سهمیه‌ها، فیفا رده‌بندی مشخصی را ایجاد کرد که امتیازات آن براساس نتایج مسابقات قاره‌ای از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ محاسبه شد. به این ترتیب، علاوه بر قهرمانان هر قاره، بعضی تیم‌ها از طریق این رده‌بندی به این مسابقات راه پیدا کردند.
جنجال بر سر حضور تیم‌ها
حضور باشگاه اینترمیامی با حضور مسی، یکی از اتفاقات بحث‌برانگیز پیرامون جام جهانی باشگاه‌ها است. فیفا این تیم را به‌عنوان بهترین تیم فصل عادی لیگ فوتبال امریکا برگزید، هرچند این تیم حتی به فینال هم نرسید و قهرمانی به لس‌آنجلس گلکسی رسید که سهمیه‌ای دریافت نکرد اما رقیب شهری‌اش یعنی لس‌آنجلس اف‌سی موفق به کسب سهمیه شد که آن هم با انتقاداتی همراه بود.
تغییر در چینش تیم‌ها
در ابتدا قرار بود، لئون مکزیک به‌عنوان قهرمان کونکاکاف ۲۰۲۳ در مسابقات حاضر شود، اما این باشگاه متعلق به همان گروهی بود که مالک پاچوکا، قهرمان همین رقابت‌ها در سال ۲۰۲۴ است و به این ترتیب پاچوکا نیز به این مسابقات راه پیدا کرد. فیفا تصمیم گرفت با استناد به قانونی که حضور دو تیم با مالکیت مشترک را ممنوع می‌کند، لئون را حذف کند. این پرونده به دادگاه عالی ورزش ارجاع شد که تصمیم فیفا را تأیید کرد.
در نهایت، فیفا جایگزین لئون را با انجام یک مسابقه میان نایب‌قهرمان ۲۰۲۳ یعنی لس‌آنجلس‌اف‌سی و کلاب آمه‌ریکای مکزیک که بهترین تیم مکزیکی در رده‌بندی قاره‌ای بود انتخاب کرد. این تصمیم نیز باعث نارضایتی تیم آلاجولنسه از کاستاریکا شد که معتقد بود به دلیل مقررات مسابقات که نامزدی تیم‌های دارای دو نماینده قاره‌ای را منع می‌کند، شایسته دریافت سهمیه بود.
جوایز مالی، بزرگ‌ترین انگیزه باشگاه‌ها
باشگاه‌های اروپایی صرفاً برای حضور در مسابقات بین ۱۲.۸۱ میلیون دلار تا ۳۸.۱۹ میلیون دلار دریافت خواهند کرد (کمترین مبلغ برای سالزبورگ و بیشترین برای رئال مادرید براساس معیارهای ورزشی و تجاری). تیم‌های برزیلی هر کدام ۱۵.۲۱میلیون دلار دریافت می‌کنند. همچنین تیم‌ها برای هر پیروزی در مرحله نخست دومیلیون دلار و برای هر تساوی یک‌میلیون دلار دریافت خواهند کرد. صعود به یک‌هشتم نهایی ۷.۵میلیون دلار، به یک‌چهارم نهایی ۱۳.۱۲۵میلیون دلار، به نیمه‌نهایی ۲۱میلیون دلار، کسب عنوان نایب‌قهرمانی ۳۰میلیون دلار و کسب جام قهرمانی ۴۰میلیون دلار جایزه تعلق می‌گیرد. بنابراین، در صورت قهرمانی یک تیم از امریکای جنوبی، مجموع جوایز آن می‌تواند به ۱۰۲.۸۳۵میلیون دلار برسد. برای تیم‌های اروپایی این رقم به ۱۲۵.۸۱۵میلیون دلار خواهد رسید.
تمرین میزبانی جام جهانی برای امریکا
در گذشته، مسابقات جام کنفدراسیون‌ها یک سال پیش از برگزاری جام جهانی در کشور محل برگزاری جام جهانی فوتبال، به‌عنوان تمرینی برای فیفا و کشور میزبان شناخته می‌شد اما حالا به نظر می‌رسد که جام جهانی باشگاه‌ها، به‌عنوان تورنمنت تمرینی جای این رقابت‌ها را گرفته است و ورزشگاه‌های امریکا، یک سال پیش از جام جهانی میزبان رقابتی دیگر زیر نظر فیفا خواهند بود. در مجموع، ۱۱شهر و ۱۲ورزشگاه میزبان این مسابقات خواهند بود که اغلب در سواحل شرقی امریکا قرار دارند و تنها سیاتل (واشنگتن) و پاسادنا (کالیفرنیا) در سوی مقابل نقشه قرار دارند. اورلاندو (فلوریدا) تنها شهری است که دو ورزشگاه (کمپینگ ورلد و اینتراند کو) را در اختیار دارد. تمام زمین‌ها مطابق با استانداردهای فیفا به ابعاد ۱۰۵ در ۶۸متر و با چمن طبیعی آماده شده‌اند. فیفا برای فروش بلیت مسابقات کم‌اهمیت‌تر با دشواری‌هایی مواجه شده و ناچار به کاهش قابل توجه قیمت‌ها شده است تا بعضی از ورزشگاه‌ها را پر کند. انتظار می‌رود میانگین ظرفیت اشغال شده ورزشگاه‌ها حدود ۵۰درصد باشد.
۲۵۷ ۲۵۱
