رویداد جامعه نرم‌افزار آزاد تهران (تهلاگ) با حمایت نوبیتکس و افراشاپ در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد.
به گزارش دیجیاتو، این گردهمایی با حضور بیش از ۴۰۰ نفر شرکت‌کننده که اغلب از نسل زد بودند، برپا شد؛ فضایی برای علاقه‌مندان به دنیای متن‌باز، نرم‌افزار آزاد و لینوکس تا با هم‌فکران خود دیدار و تبادل دانش داشته باشند.
این برنامه ۹ سخنران داشت، ارائه‌ها و گفتگوها به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود که موضوعات روز دنیای فناوری و مسائل فنی مرتبط با جوامع متن‌باز را پوشش دهند.
«حامد بیدی»، مدیرعامل پلتفرم کارزار یکی از این سخنرانان بود که موضوع صحبت‌های او «راه باریک آزادی با فناوری‌های مدنی» بود.
او با بیان اینکه «در جایی حضور داریم که فعالان جامعه نرم‌افزار آزاد گرد هم آمده‌اند» گفت: «شاید صحبت درباره آزادی در چنین فضایی تکراری به نظر برسد، اما من تلاش دارم از زاویه‌ای دیگر به این موضوع بپردازم. به‌نظرم اینجا یکی از بهترین مکان‌ها برای گفتگو پیرامون چنین مسئله‌ای است.»
بیدی با اشاره به «راه باریک آزادی» نوشته «دارون عجم‌اوغلو» و «جیمز رابینسون» که اخیراً موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند، افزود: «این کتاب، اثری بسیار مهم است؛ به‌ویژه برای ما، کسانی که شاید بیش از هر جای دیگری در دنیا، نیاز به آزادی را احساس می‌کنیم.»
او حاضران را خطاب قرار داد و گفت: «دوستان، آزادی چیزی نیست که حکومت‌ها به مردم اعطا کنند. آزادی موهبتی نیست که به ما اهدا شود. آزادی چیزی است که جوامع باید آن را به‌دست آورند.»
بیدی سپس با بیان رابطه معکوس قدرت حکومت و قدرت جامعه گفت: «با کاهش قدرت جامعه و افزایش حکومت جامعه، با قدرتی مواجه خواهمی بود که رابینسون آن را «لویاتان مستبد» می داند؛ یعنی حکومت استبدادی تمام‌عیار.»
او به شرایط محتمل دیگر نیز اشاره کرد: در وضعیتی که قدرت حکومت بسیار پایین باشد، جامعه به سمت هرج و مرج می‌رود و در جامعه‌ای که قدرت حکومت و مردم هر دو پایین باشد، نه توان مدیریت خشونت وجود دارد، نه امکان ایجاد رفاه عمومی.»
بیدی تاکید کرد: «اما با افزایش هم‌زمان قدرت حکومت و جامعه، به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که به‌قول رابینسون و عجم‌اوغلو، «دالان باریک آزادی» در آن شکل می‌گیرد. جایی که توازن واقعی میان این دو قدرت برقرار می‌شود.»
او با بیان اینکه چارچوب نظری دیگری نیز وجود دارد که دنیا را به سه بازیگر اصلی تقسیم می‌کند، گفت: «دولت، کسب‌وکارها، و جامعه مدنی. دولت‌ها، با هر نوع ساختاری (دموکراتیک یا مستبد)، مسئول مدیریت خشونت و ایجاد خیر عمومی هستند. کسب‌وکارها مأموریت دارند ارزش خلق کرده و از آن درآمد کسب کنند. اما گاهی کسب‌وکارها با انحصار و تخریب رقابت، خود به تهدیدی تبدیل می‌شوند.»
بیدی با بیان اینکه امروزه بیش از هر زمان دیگری، نگران دیکتاتوری پلتفرم‌ها هستیم، توضیح داد: «حذف حساب‌های کاربری رئیس‌جمهور‌ها و شخصیت‌های سیاسی نمونه‌ای از قدرت انحصاری آنان است و اینجاست که جامعه مدنی نقش کلیدی ایفا می‌کند. جامعه مدنی شامل رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد، اتحادیه‌ها، اصناف و نهادهای آموزشی خصوصی است. این جامعه زمانی که دولت یا کسب‌وکارها به خطا می‌روند، وظیفه دارد که واکنش نشان دهد.»
مدیرعامل پلتفرم کارزار ادامه داد: «اما گاهی دولت و کسب‌وکارها با همدستی، پروژه‌هایی را پیش می‌برند که نه به نفع مردم بلکه صرفاً به نفع خودشان است. نمونه‌اش پروژه پتروشیمی میانکاله که تنها با تلاش فعالان مدنی متوقف شد.»
او اضافه کرد: «در کشور ما وضعیت به گونه‌ای است که بخش خصوصی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود و جامعه مدنی نیز تحت فشار است. حکومت، روز به روز بزرگ‌تر و قدرتمندتر می‌شود و فضا را برای سایرین تنگ‌تر می‌کند.»
بیدی تاکید کرد: «با وجود این، فناوری و اینترنت فرصت‌هایی ایجاد کرده‌اند. دولت‌ها فناوری‌های حکومتی ایجاد کرده‌اند، کسب‌وکارها نیز از فناوری برای رشد خود بهره گرفته‌اند. اما جامعه مدنی نیز می‌تواند با ابزارهای فناورانه‌ای موسوم به فناوری مدنی (Civic Tech) وارد میدان شود.»
به گفته مدیرعامل پلتفرم کارزار «فناوری مدنی ابزارهایی‌ست که توسط جامعه، برای رفع مسائل جامعه و در جهت خیر عمومی ساخته می‌شوند. نمونه‌هایی از این فناوری‌ها عبارتند از: تصمیم‌گیری جمعی، تامین مالی جمعی، جمع‌سپاری، تامین اطلاعات، سامانه‌های هشدار محلی، جمع‌آوری امضا، سامان‌دهی گردهمایی‌ها، شفاف‌سازی، نظارت، اعتبارسنجی منابع، ارتباط با نمایندگان و…»
او در ادامه مثال‌هایی از پروژه‌های بین‌المللی و داخلی آورد و گفت: «FixMyStreet برای گزارش خرابی‌های شهری، WhatDoTheyKnow برای درخواست اطلاعات از دولت، و Code for America برای توسعه ابزارهای عمومی توسط توسعه‌دهندگان داوطلب، نمونه‌هایی از فناوری مدنی هستند.»
بیدی افزود: «در ایران نیز پروژه‌هایی مانند «کارزار»، «رسمیو»، «آزادی»، «مطمئن‌باش»، «طعم گیلاس» (برای کمک به افراد دارای افکار خودکشی)، «ویکی‌تجربه»، «تیک‌نیک»، و بسیاری دیگر وجود دارند.»
مدیرعامل پلتفرم کارزار تاکید کرد: «تمام این‌ها نمونه‌هایی از قدرت جامعه مدنی در مواجهه با حکومت و بخش خصوصی هستند. فناوری مدنی می‌تواند یکی از کلیدهای اصلی حل مسائل امروز کشور باشد. تغییر از ما آغاز می‌شود. در دالان باریک آزادی، حضور ما ضروری است.»
