بنادر ایران به‌عنوان دروازه‌های ارتباطی با اقتصاد جهانی، نقشی کلیدی در ترانزیت کالا و ارتباط با بازار‌های بین‌المللی دارند.
بندر شهید رجایی، به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور، سهم عمده‌ای در صادرات و واردات کالا بر عهده دارد. در کنار آن، بندر چابهار با موقعیت استراتژیک خود، می‌تواند نقطه اتصال ایران به بازار‌های هند، چین، روسیه و آسیای مرکزی باشد.
ایران با داشتن بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی در شمال و جنوب، ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصاد دریا محور دارد. بهره‌برداری از بنادر، منابع دریایی و صنایع وابسته، نه‌تنها می‌تواند درآمد‌های پایدار ایجاد کند، بلکه اشتغال‌زایی گسترده‌ای را نیز به همراه خواهد داشت و وابستگی اقتصادی کشور به منابع سنتی مانند نفت را کاهش می‌دهد.
نقش کلیدی بنادر در اقتصاد ایران
بنادر کشور به‌عنوان دروازه‌های ارتباطی ایران با اقتصاد جهانی، جایگاه مهمی در ترانزیت کالا و مبادلات تجاری دارند. بندر شهید رجایی، بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران، نقشی اساسی در واردات و صادرات ایفا می‌کند. در کنار آن، بندر چابهار به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود، می‌تواند به پل ارتباطی ایران با بازار‌های مهمی مانند هند، چین، روسیه و کشور‌های آسیای مرکزی تبدیل شود.
در شمال کشور نیز بنادر نوشهر، انزلی و امیرآباد، ظرفیت‌های بالایی برای گسترش تجارت با کشور‌های حوزه دریای خزر دارند. توسعه زیرساخت‌های این بنادر و تقویت بخش حمل‌ونقل و لجستیک، می‌تواند هزینه‌های تجارت را کاهش داده، درآمد‌های ارزی پایداری ایجاد کند و فرصت‌های شغلی گسترده‌ای به همراه داشته باشد.
ظرفیت‌های شیلات، کشتی‌سازی و گردشگری دریایی
علاوه بر حمل‌ونقل دریایی، ایران از منابع غنی آبزی و شیلات برخوردار است. پرورش ماهی و میگو در سواحل جنوبی، به‌ویژه در منطقه مکران، پتانسیل بالایی برای رشد دارد. با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای محصولات دریایی، صادرات این محصولات می‌تواند تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی مناطق ساحلی داشته باشد. در کنار این بخش، تقویت صنعت کشتی‌سازی و صنایع وابسته از جمله تولید قطعات و تعمیر کشتی‌ها، می‌تواند ایران را به یکی از قطب‌های مهم صنعت دریایی در منطقه تبدیل کند.
از سوی دیگر، سواحل ایران از دریای خزر تا خلیج فارس، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند. سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری دریایی، شامل ساخت هتل‌های ساحلی، راه‌اندازی مسیر‌های کروز، ایجاد پارک‌های دریایی و ترویج ورزش‌های آبی، می‌تواند این بخش را به یکی از ارکان اصلی اقتصاد غیرنفتی کشور تبدیل کند. بسیاری از کشور‌هایی مانند ترکیه و امارات، از طریق گردشگری ساحلی درآمد‌های قابل توجهی کسب می‌کنند. ایران نیز با برنامه‌ریزی اصولی، می‌تواند از این ظرفیت استفاده کند.
بهره‌برداری از منابع انرژی دریایی
علاوه بر فرصت‌های تجاری و گردشگری، منابع عظیم انرژی دریایی نیز ظرفیت ارزشمندی برای توسعه اقتصادی ایران فراهم کرده است. میدان‌های نفت و گاز در خلیج فارس و دریای خزر، می‌توانند نقش مهمی در افزایش تولید انرژی و تقویت صادرات ایفا کنند. همچنین، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر دریایی، مانند نیروگاه‌های بادی و استفاده از امواج دریا، به تأمین انرژی پایدار کمک کرده و وابستگی کشور به سوخت‌های فسیلی را کاهش خواهد داد.
ظرفیت‌های بندر نوشهر در توسعه اقتصادی ایران
سعید رسولی، سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی، در بازدید از بندر نوشهر بر اهمیت توسعه دریامحور تأکید کرد. وی با اشاره به ظرفیت بالای این بندر در افزایش حجم تخلیه و بارگیری، صادرات و واردات، اظهار داشت که سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد.
رسولی همچنین بر لزوم بازنگری در فرآیند‌های سرمایه‌گذاری و کاهش موانع برای بخش خصوصی تأکید کرد. به گفته وی، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و تسهیل فرآیند‌های تجاری، یکی از اولویت‌های سازمان بنادر و دریانوردی است.
وی افزود که بندر نوشهر در دو سال گذشته رشد قابل‌توجهی در تخلیه و بارگیری داشته است که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این بندر برای گسترش تجارت است. توسعه زیرساخت‌های این بندر و ایجاد تسهیلات جدید، می‌تواند موجب افزایش حجم تجارت و بهره‌برداری بیشتر از ظرفیت‌های اقتصادی آن شود.
جمع‌بندی
اقتصاد دریا محور می‌تواند ایران را به یکی از بازیگران اصلی اقتصاد منطقه تبدیل کند. تحقق این هدف نیازمند سیاست‌گذاری‌های صحیح، سرمایه‌گذاری گسترده، به‌روزرسانی زیرساخت‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. اگر دولت و بخش خصوصی با هماهنگی و برنامه‌ریزی در این مسیر گام بردارند، ایران می‌تواند از این ظرفیت ارزشمند بهره‌برداری کرده و در مسیر توسعه پایدار اقتصادی حرکت کند.
بدون نظر! اولین نفر باشید