معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری گفت: «برنامه جدید این معاونت برای ارتقای سطح دانش‌بنیانی اقتصاد کشور مشارکت عمومی و خصوصی در فناوری‌ها و زنجیره‌های پیشران بر مبنای قانون جهش تولید دانش‌بنیان است.»
به گزارش دیجیاتو، صندوق پژوهش و فناوری دیجیتال با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی ریاست‌جمهوری امروز یکشنبه، ۲۸ بهمن ۱۴۰۳، همایش هوش مصنوعی و هوشمندسازی صنعتی را در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار کرد.
«مهدی الیاسی» در این همایش، افزود: «در این مقطع مسئله ما این است که اقتصاد کشور تکانی بخورد و بتوانیم ارزش‌افزوده فناورانه کسب کنیم. مسائل حوزه هوش مصنوعی این است که کشور چگونه در این حوزه رشد کند، اولویت‌ها کدام‌اند، چه مکانیزم‌ها و ابزارهایی در اختیار داریم.»
او با اشاره به قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب ۱۴۰۱، توضیح داد: «طبق این قانون، به شیوه‌های متنوعی از شرکت‌های دانش‌بنیان، نهادهای سرمایه‌گذاری و بانک‌ها حمایت می‌شود؛ زیرا این بازیگران باید در زیست‌بوم نوآوری نقش‌آفرینی پررنگ‌تری داشته باشند.»
او یادآوری کرد: «هیچ کشوری بدون مشارکت بخش خصوصی و بخش دولتی نمی‌تواند در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان و رقابت‌پذیری مسیر موفقیت را بپیماید.»
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی معتقد است: «نگاه دولت به بخش خصوصی باید از سرمایه‌گذار به شریک تغییر کند. ۲ هدف مهم قانون جهش تولید دانش‌بنیان عبارت است از: توسعه فناوری‌های پیشران ملی، به‌ویژه هوش مصنوعی، و هوشمندسازی و نوآوری فناوری و دانش‌بنیان در زنجیره ارزش شامل سلامت، رفاه، محیط زیست، فولاد، خودرو و…» الیاسی راهکار تحقق این هدف‌ها را توسعه زیست‌بوم شرکتی حول بنگاه‌های بزرگ نوآور دانست و افزود: «۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور تا وقتی حول فناوری و حل مسائل فناورانه شکل نگیرند، نمی‌توانند نقش اصلی خود را ایفا کنند.»
حوزه‌هایی که ۸۰ درصد اقتصاد دانش‌بنیان را تشکیل می‌دهند
او ۶ فناوری پیشران ملی در برنامه هفتم توسعه را زیست‌مهندسی، فناوری شناختی، هوش مصنوعی، میکروالکترونیک، مواد و ساخت پیشرفته و کوانتوم اعلام کرد و گفت: «تمرکز اصلی معاونت علمی بر این فناوری‌هاست. در‌این‌میان، حوزه زیست مهندسی، سلامت، هوش مصنوعی و هوشمندسازی در اقتصاد دانش‌بنیان اهمیت بیشتری دارند؛ این حوزه‌ها ۸۰ درصد اقتصاد دانش‌بنیان در دنیا و ایران را تشکیل می‌دهند.»
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی ۳ دسته بازیگر کلیدی در زنجیره ارزش معرفی کرد و افزود: «در سطح کلان زنجیره ارزش، «پیشران نوآوری زنجیره» به عنوان بازیگر اصلی، نقش حیاتی در هدایت و توسعه زیست‌بوم ایفا می‌کند، در سطح مدیریت فناوری زنجیره «شرکت‌های دانش‌بنیان، کنسرسیوم‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های ماشین‌سازی» و در سطح حلقه‌های دانش‌بنیان «شرکت‌های دانش‌بنیان» نقش‌آفرینی می‌کنند.»
الیاسی به اهمیت هم‌افزایی میان این ۳ لایه تأکید کرد و افزود: «برای تقویت این زنجیره تغییراتی در برنامه‌هایمان اعمال کردیم. این تغییرات جزو برنامه‌های جدید این معاونت است؛ مثلاً بنگاه‌های پیشران نوآوری را به رسمیت شناختیم و به‌دنبال سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان، کنسرسیوم‌ها و نهادهایی هستیم که بتوانند نقش صاحب فناوری زنجیره را ایفا کنند.»
او یادآوری کرد: «هدف ما تقویت «سطح کلان زنجیره ارزش» و «مدیریت فناوری زنجیره» است. همچنین برای اینکه معاونت شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند در قالب اعتبار مالیاتی، برای شرکت‌های بزرگ‌تر در زمینه تحقیق و توسعه سرمایه‌پذیر باشند و به‌صورت شبکه‌ای با یکدیگر همکاری کنند، لازم است تعدادی از بنگاه‌ها انگیزه لازم برای ایفای نقش رهبری در این زمینه را داشته باشند. معاونت علمی نیز با‌تکیه‌بر تجارب خود، شرکت‌های واجد شرایط را شناسایی و با آنها ارتباط برقرار خواهد کرد.»
جایگاه ۷۴ ایران در شاخص رکن اتصال جهانی
در ادامه این همایش، معاون سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فاوا و اقتصاد دیجیتال وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز سهم اقتصاد دیجیتال در ایران را ۴.۲ درصد اعلام کرد و گفت: «درحالی‌که سهم عربستان ۱۴.۱ درصد است.»
«احسان چیت‌ساز» در سخنرانی خود با اشاره به اینکه آمار نشان می‌دهد ایران در شاخص IDI (شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات) میان ۱۶۹ کشور در جایگاه ۸۴ است، افزود: «ایران در شاخص رکن اتصال جهانی نیز در جایگاه ۷۴ و در شاخص رکن اتصال معنادار در جایگاه ۱۰۱ ایستاده اما عربستان در شاخص IDI در جایگاه ۱۴، در شاخص رکن اتصال جهانی مقام ۱۶ و در شاخص رکن اتصال معنادار رتبه ۸ را از آن خود. ترکیه نیز در شاخص IDI رتبه ۶۲، در شاخص رکن اتصال جهانی رتبه ۷۵ و در شاخص رکن اتصال معنادار رتبه ۳۳ را به خود اختصاص داده‌اند.»
او در توضیح بیشتر درباره سهم اقتصاد دیجیتال کشورها، گفت: «طبق آنچه در جدول سهم اقتصاد دیجیتال کشورها آمده، سهم اقتصاد دیجیتال چین ۴۱.۵ درصد، سهم عربستان ۱۴.۱ درصد، سهم ترکیه ۱۱ درصد و سهم امارات ۹.۷ درصد است.»
او یادآوری کرد: «فقط همراه اول سال ۹۱ از مجموع هسته‌های اقتصاد دیجیتال فعال بوده است. درحال‌حاضر همه شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات در هسته اقتصاد دیجیتال کمتر از ۱۵ میلیارد دلار ارزش دارند، همین اعداد نشان می‌دهد در اقتصاد ما چه تغییراتی درحال رخ دادن است.»
به اعتقاد معاون سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فاوا و اقتصاد دیجیتال فاوا «رقم کمتر از ۱۵ میلیارد دلار نشان می‌دهد هیچ سرریزی در این هسته‌ها وجود نداشته تا سایر اجزای اقتصاد دیجیتال را سیراب و تأمین مالی کنند و ارزش بزرگ‌ترین را رقم بزنند.»
تأکید چیت‌ساز بر این است که «اکنون ایران نیز باید در این حوزه تغییروتحولاتی بکند و برای تحقق این هدف باید بخش دولتی و خصوصی زیرساخت‌ها را تقویت کنند.»
او در ادامه با مقایسه وضعیت چین در برابر آمریکا رقابت این ۲ کشور را در زمینه داده‌ها دانست و افزود: «چین و ایالات‌متحده درحال توسعه زیرساخت‌های ابری گسترده‌اند؛ زیرا تلاش آنها نظارت بر داده‌های جمعیتی در مقیاس ملی است.»
او توضیح داد: «پروژه‌هایی همچون ایجاد ابر شهرهای متصل با شبکه‌های ۵.۶، ایجاد شهرهای هوشمند، دوقلوی دیجیتال برای مدیریت آنی زیرساخت‌ها و کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل و مصرف انرژی تا ۳۰ درصد در چین درحال اجراست. همچنین آنها به توسعه اتوماسیون فراگیر در تولید توجه کرده‌اند و افزایش استفاده از ربات‌ها در کنار نیروی انسانی را در دستور کار خود قرار داده‌اند.»
انتظارات بلندپروازانه‌ای در هوش‌مصنوعی داریم
در این همایش، رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی نیز با بیان اینکه دیپ‌سیک نشان داد چگونه می‌توان با سرمایه‌گذاری‌های کمتر اتفاقات بزرگی رقم زد، گفت: «بااین‌حال ما در ایران به فکر خرید تجهیزات گران‌قیمت در حوزه هوش مصنوعی هستیم و انتظارات نامشخص و بلندپروازانه‌ای برای توسعه این فناوری داریم.»
«محمدصادق خیاطیان» معتقد است: «ما هنوز نمی‌دانیم چگونه در کنار یکدیگر باشیم، چطور با هم صحبت کنیم و چگونه از فعالیت‌های هم باخبر شویم. درحالی‌که برگزاری همایش‌های این‌چنینی موجب هم‌افزایی و رشد سریع‌تر اقتصاد می‌شود؛ بنابراین اگر چالش‌ها را بشناسیم و برای حل مسائل آن چاره‌اندیشی کنیم، حتماً شاهد اتفاقات خوبی در حوزه هوش مصنوعی خواهیم بود.»
او با اشاره به نقش دولت‌ها در حوزه هوش مصنوعی، افزود: «به‌طور میانگین میزان سرمایه‌گذاری کشورهایی با درآمد بالا در حوزه هوش مصنوعی حدود ۹۵ میلیون تا ۲۰ میلیارد دلار است. همچنین آمار حاکی از آن است که آمریکا سال ۲۰۲۱ حدود ۱۵ میلیارد دلار، آلمان از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ حدود ۳ میلیارد یورو و نروژ از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۳۳ حدود ۹۵ میلیون دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
او حجم سرمایه‌گذاری کشورها در حوزه هوش مصنوعی را وابسته به شرایط اقتصاد کشورها و قدرت پول ملی آنها دانست و گفت: «هدف از طرح این موضوع این بود که باوجود ثبت این اعداد و ارقام در حوزه هوش مصنوعی نباید ناامید شد. درحال‌حاضر دولت‌ها سرمایه‌گذاری‌های کلانی در حوزه هوش مصنوعی انجام می‌دهند اما فرصت‌هایی برای کشورهای درحال‌توسعه، مثل ایران، هم وجود دارد.»
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی مصداق این گزاره را «دیپ‌سیک» دانست و توضیح داد: «با معرفی دیپ‌سیک مشخص شد با سرمایه‌گذاری‌های کم هم می‌توان کارهای بزرگی کرد اما در این میان نباید از نقش دولت‌ها در سرمایه‌گذاری و تنظیم‌گری غافل شد. نقش حاکمیت در توسعه فناوری، به‌ویژه در حوزه تنظیم‌گری، بسیار مهم است. دولت همزمان نقش‌های جبران‌کننده، حمایت‌کننده و محدودکننده در حوزه هوش مصنوعی دارد.»
به عقیده خیاطیان، «۴ محور اصلی حمایت از هوش مصنوعی «زیرساخت»، «شبکه‌سازی»، «تجاری‌سازی» و «توانمندسازی سرمایه انسانی» است که از میان اینها، زیرساخت از بخش‌های بسیار مهم است و البته نقش دولت‌ها در این زمینه پررنگ است. هرچند بخش خصوصی و صنعت هم اگر در این حوزه نقش‌آفرینی کنند، اهداف ما در حوزه توسعه زیرساخت روند صعودی خواهد داشت.»
جایگاه هفتم ایران در حوزه منابع انسانی هوش مصنوعی
او توانمندسازی سرمایه انسانی را از ارکان اصلی توسعه فناوری اعلام کرد و افزود: «ما در این زمینه، ظرفیت‌های زیادی داریم؛ طبق آمار رنکینگ کشورها در حوزه منابع انسانی هوش مصنوعی، ایران در جایگاه هفتم قرار دارد و همین ظرفیت می‌تواند موجب توسعه هوش مصنوعی در کشور شود.»
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با تأکید بر اهمیت نگاه شفاف‌تر و واقع‌بینانه‌تر به هوش مصنوعی، گفت: «رویکردهای بخش دولتی و خصوصی در ایران نشان می‌دهد تأکید ما بر تجهیزات و زیرساخت‌های پرهزینه و بزرگ است؛ برای مثال، همچنان می‌گوییم باید GPU بخریم یا سراغ واردات تجهیزات خاص برویم اما نمی‌دانیم این تجهیزات چه کاربردی می‌توانند داشته باشند.»
خیاطیان رویکرد صندوق نوآوری را حمایت از همکاری بین شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بزرگ صنعتی اعلام کرد و افزود: «کاربردی‌سازی هوش مصنوعی اولویت ماست تا با حمایت از همکاری این ۲ بخش بتوانیم به توسعه‌ای پایدار و مؤثر در حوزه هوش مصنوعی دست پیدا کنیم.»
در این همایش همچنین پنل‌هایی با این عناوین برگزار شد: «زیرساخت‌ها و سرویس‌های پایه ستون فقرات صنعت هوشمند»، «چالش‌های هوشمندسازی در شرکت‌های بزرگ از ایده تا اجرا»، «ارائه تجارب صنایع بالغ در مسیر هوشمندسازی صنعتی»، «سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار هوش مصنوعی»، «دولت و رگولاتوری پایه‌گذار اکوسیستم هوشمندسازی صنعتی»، «ارائه ظرفیت استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و فناور»، «استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان: نیرو محرکه هوشمندسازی صنعتی».
بدون نظر! اولین نفر باشید